بررسی خصوصیات خودروی سازگار با محیط زیست
همراهان گرامی امداد باتری ، خودروی برقی هنگام تردد گاز آلاینده ای تولید نمی کند، به همین جهت این دسته از وسایل نقلیه معمولا با عبارت هایی چون “سبز” و “دوستدار محیط زیست” تبلیغ می شوند. اما در این بین برخی باور دارند که استفاده از چنین عباراتی برای یک خودروی برقی چندان صحیح نیست، چرا که الکتریسیته لازم برای به حرکت در آوردن این خودرو، کماکان از سوخت های فسیلی تامین می شود.
کم کم سدان کم مصرف تویوتا با نام پریوس به نمادی از فناوری دوگانه سوز بنزینی برقی تبدیل می شود، تا آنجا که این خودرو، به تدریج بزرگ ترین شرکت خودروساز جهان را به شرکتی دوستدار محیط زیست بدل می سازد. دارندگان این خودرو کمتر بنزین می سوزانند، به همین دلیل کربن دی اکسید کمتری وارد محیط زیست می کنند. طی دهه گذشته تویوتا ۷۵ درصد از کل بازار خودروهای دوگانه سوز امریکا را در اختیار داشت و توانست در کل دنیا ۱۰۲ میلیون دستگاه از خودروهای دوگانه سوز پریوس و لکسوس تشریفاتی را بفروشد که بیش از نیمی از کل این مقدار را خودروهای پریوس تشکیل می دهد. نشریات حوزه خودرو در امریکا به تازگی گزار ش هایی از تست آخرین مدل (نسل سوم) پریوس ۲۰۱۰ را در مرکز تازه تاسیس تست خودروها در «ناپاولی» کالیفرنیا به چاپ رسانده اند. به عقیده من این خودرو بسیار پیشرفته است و می توان از آن به عنوان یک خودرو معمولی برای خانواده ها استفاده کرد. توان موتور، اگر نگوییم زیاد، بسیار مناسب است. طراحی این خودرو بسیار جالب است و می تواند دوستداران واقعی این نوع خودروها را به خود جلب کند. علاقه مندان به انواع خودروهای پریوس و همچنین دیگر خریداران معمولی خودروها از مشتریان بالقوه این خودرو هستند. بزرگ ترین مزیت این خودرو کم مصرف بودن آن است که بهترین معیار برای انتخاب یک سواری (سدان) معمولی است. تویوتا به رغم عرضه نمونه جدید، همچنان به فروش نمونه های قبلی این خودرو یعنی پریوس نسل دوم نیز ادامه می دهد. این روند غیرمعمول برای عرضه دو نسل از یک خودرو شاید به این معنا است که هر قدر رقابت ها در بازار خودروها بیشتر می شود، مدیریت شرکت به نقش خودروهای دوگانه سوز در بازار بیشتر پی می برد. اکنون نگاهی داریم به ۱۰ ویژگی مهم خودرو جدید تویوتا.
۱) خودرو تخم مرغی
آکیهیتو اوتسوکا مهندس سازنده پریوس می گوید برای آنکه مطمئن شویم پریوس نسل سوم با هر لیتر بنزین ۲۱ کیلومتر حرکت می کند، مهندسان تویوتا بدنه خارجی تخم مرغی شکل آشنای این خودرو را باز هم آیرودینامیک تر و بدون اصطکاک تر ساختند. استفاده از تایرهای کم اصطکاک و ترمزهای مولد نیرو به کم مصرف تر شدن این خودرو کمک کرد. من و همکارم در تست های اخیر توانستیم با هر لیتر بنزین بیش از ۲۱ کیلومتر رانندگی کنیم.
۲) باتری های بهینه
برای آنکه بازدهی سوخت در این خودرو افزایش یابد، ۹۰ درصد از بخش های خودرو از نو طراحی شد. گشتاور تولیدشده در این خودرو زیاد است و باعث می شود خودرو در دور کم موتور با سرعت بیشتری حرکت کند، در نتیجه سوخت مصرف شده نیز کمتر می شود. دیگر اجزای بخش هیبرید، مثل مبدل که برق مستقیم را به برق متناوب تبدیل می کند، نسبت به مدل قبلی کوچک تر و ۲۰ درصد سبک تر شده است. تنها بخشی که تغییر نکرده است، باتری است. اوتسوکا تاکید می کند باتری نیکلی هنوز هم بسیار مناسب است، اما در ادامه می گوید پژوهش های بیشتری برای درک کارایی نسل بعدی باتری های یون لیتیوم لازم است.
۳) کاهش مصرف سوخت
برای آنکه رانندگان به رانندگی با مصرف کم تشویق شوند، تویوتا صفحه نمایشگر جدیدی را در داشبورد نصب کرده است که میزان مصرف سوخت و انرژی را در هر لحظه نشان می دهد. رانندگان می توانند با زدن کلید سه شیوه مختلف مصرف سوخت را انتخاب کنند. مد «صرفه جویی» برای شیوه رانندگی معمولی و کم مصرف، مد «برقی» برای رانندگی با انرژی الکتریکی و مد «پرقدرت» برای رانندگی اسپورت یا رانندگی در کوهستان است.
۴) یک خودرو معمولی
اوتسوکا می گوید به رغم همه تلاش های ما برای عرضه یک خودرو سبز، خوشحال می شویم اگر رانندگان خودرو ما را به عنوان یک سدان متوسط معمولی بشناسند. برای این کار چند عیب پریوس قبلی از جمله فضای ناکافی صندلی های عقب برای مسافران قدبلند برطرف شده و در کل صندلی ها بسیار راحت تر شد. امروزه پریوس تویوتا یکی از سه مدل پرفروش خودروهای این شرکت است که نشان می دهد خودروهای هیبریدی به یکی از پرفروش ترین خودروها در جهان تبدیل شده اند.
۵) صفحه های خورشیدی
برای صرفه جویی بیشتر، پریوس صفحه های خورشیدی دارد که روی سقف نصب شده است. این صفحه های خورشیدی سیلیکونی، فن و تهویه خودرو را به کار می اندازد و از میزان مصرف می کاهد. مهندسان تویوتا می گویند در ابتدا تلاش کردند از صفحه خورشیدی ۵۹ واتی برای شارژ باتری هیبریدی، ۱۲۰ وات ساعتی استفاده کنند، اما با مشکل مواجه شدند. هنگامی که صفحه خورشیدی را به باتری وصل می کردند، سقف همانند یک آنتن عمل می کرد و با ارسال نویزهای الکتریکی در کار رادیو و موبایل اختلال ایجاد می کرد.
۶) سازگار با محیط زیست
یکی دیگر از موارد سازگاری پریوس با محیط زیست استفاده از پلاستیک های زیستی در بخش های مختلف خودرو، از جمله تزیینات جانبی و روکش صندلی هاست. این بخش ها از پلیمرهای قابل بازیافت تهیه شده از روغن های گیاهی حاصل از ذرت و دیگر گیاهان استفاده شده است و به گفته مسوولان تویوتا اگر آنها را با وسایل مشابهی که از مواد مصنوعی ساخته شده از نفت مقایسه کنیم، می بینیم در طول عمر خود باعث انتشار ۲۰ درصد CO۲ کمتر در محیط زیست می شود.
۷) همکاری دست و چشم
پریوس های جدید به یک «نمایشگر ردیاب لمسی» مجهز است که استفاده از غربیلک فرمان دارای انواع کلیدها را آسان می سازد. در این خودرو کلید بسیاری از دستگاه ها از جمله صدای رادیوپخش، فرکانس رادیو و دمای اتاق روی فرمان نصب شده است. وقتی راننده یکی از این کلیدهای روی فرمان را می زند، گرانیک سه بعدی روی صفحه نمایشگر ظاهر می شود که کارکرد هر کدام را به صورت تصویری نشان می دهد. این پیشرفت، رانندگی را آسان تر و استفاده از تجهیزات خودرو را راحت تر می سازد.
۸) هماوردی رقیبان
هر چند خودرو دوگانه سوز هوندا با نام «این سایت» از پریوس متوسط کوچک تر است، اما بسیاری از ناظران می گویند این سایت بزرگ ترین رقیب پریوس است. اینکه تویوتا بارها از قیمت خود کاسته است تا بتواند با قیمت کم این سایت رقابت کند، نشانی از هماوردی است. این سایت خودرویی پنج در و پنج نفره است که کارایی آن در شهر ۱۷ کیلومتر بر لیتر و در بزرگراه ۱۸ کیلومتر بر لیتر است.
۹) خنکای نسیم
پریوس یک سیستم کنترل از راه دور دارد که می تواند سیستم کولر آن را روشن کند و راننده می تواند پیش از آنکه به اتاق خودرو پارک شده اش وارد شود، آن را روشن کند. انرژی این سیستم با برق متناوب از باتری هیبریدی آن تامین می شود که باعث می شود خودرو هنگام خاموش بودن برق کمتری مصرف کند.
۱۰) بیشترین صرفه اقتصادی
با این خودرو می توان با بیشترین صرفه اقتصادی رانندگی کرد. من و همکارم در ماه گذشته در یک تست رانندگی بیش از۳۰ کیلومتر را با یک لیتر بنزین رانندگی کردیم البته ما برای دستیابی به این رکورد کلاً آهسته رانندگی کردیم، در صورت امکان ماشین را خلاص کردیم یا در باد اتومبیل های دیگر رفتیم. البته ما دستور نداشتیم که با کمترین میزان مصرف حرکت کنیم، اما واقعیت این است که دستیابی به بیشترین مسافت طی شده با مقدار مشخص سوخت جذاب و دلپذیر است.
آیا خودروی برقی واقعا سازگار با محیط زیست است؟
برای بررسی این مساله قصد داریم نگاهی به وضعیت تامین انرژی الکتریسیته ایالات متحده که یکی از پیشرفته ترین کشورهای جهان است، داشته باشیم.
میزان سبز بودن یک خودروی برقی تا حد زیادی به این بستگی دارد که در کدام ایالت آمریکا، آن را به شارژر وصل کنید. برای مثال در ویرجینیای غربی ۹۶ درصد الکتریسیته از نیروگاه هایی با سوخت زغال سنگ تامین می شود. ایالت های دیگری چون وایومینگ، کنتاکی و میزوری هم تا ۷۵ درصد از الکتریسیته خود را از زغال سنگ به دست می آورند. بیش از ۵۰ درصد از الکتریسیته نه ایالت دیگر که عمدتا در قسمت های مرکزی قرار دارند، از سوخت زغال سنگ تولید می شود.
به گزارش واشینگتن پست، تا سال ۲۰۱۷ چهارصد نیروگاه زغال سنگ سوز در ایالات متحده فعالیت داشته و حدود ۲۷ درصد از الکتریسیته کل کشور آمریکا در سال ۲۰۱۸ به وسیله این نیروگاه ها تامین شده است.
با توجه به تصمیمات اتخاذ شده از سوی دولتمردان، وابستگی آمریکا به نیروگاه های زغال سنگ سوز هر ساله کمتر می شود. برای نمونه در سال ۱۹۹۷ برابر با ۵۲٫۸ درصد از الکتریسیته این کشور از زغال سنگ به دست می آمد، حال آنکه این رقم در سال ۲۰۱۴ به ۳۹ درصد کاهش یافته است.
همان طور که متوجه شدید در کشور پیشرفتهای مثل ایالات متحده، میزان سبز بودن یک خودروی برقی مستقیما به مکان زندگی شهروندان بستگی دارد. احتمالا در جریان هستید که در این کشور ایالت کالیفرنیا بزرگ ترین بازار برای خودروهای برقی محسوب می شود.
بر اساس آمار در سال گذشته ۱۵۳,۴۴۲ خودروی برقی توسط اهالی کالیفرنیا خریداری شده که بیش از هر ایالت دیگری است. بد نیست اشاره کنیم این رقم در سال ۲۰۱۷ برابر با ۹۴,۸۷۳ دستگاه بود. پس از کالیفرنیا، ایالت نیویورک با اختلاف بسیار و با ثبت فروش ۱۵,۷۵۲ خودروی برقی در رده دوم ایستاده است. واشینگتن، فلوریدا، تگزاس، نیوجرسی و ماساچوست هم به ترتیب در رتبه های بعدی قرار گرفته اند. از میان این ایالت ها، تگزاس با ۲۷ درصد به طور قابل ملاحظه ای به الکتریسیته به دست آمده از زغال سنگ وابسته است.
به جدول زیر نگاه کنید:
کالیفرنیا | نیویورک | |
---|---|---|
گاز طبیعی | 49 | 42 |
برق آبی | 15 | 31 |
انرژی خورشیدی | 10 | 20 |
انرژی هستهای | 10 | – |
انرژی باد | 7 | – |
سایر منابع | 10 | 7 |
آمار این جدول حکایت از آن دارد که علی رغم پیشرفت های چشمگیر در بخش انرژی های سبز، کماکان تقریبا نیمی از الکتریسیته ای که برای شارژ خودروهای برقی در کالیفرنیا یا نیویورک مورد استفاده قرار می گیرد، از سوخت های فسیلی به دست می آید.
در هر حال با آنکه خودروهای الکتریکی هنوز کاملا سبز نیستند، اما نمی شود به راحتی دیگر مزایای آنها را زیر سوال برد؛ به ویژه مزیت عدم تولید گازهای آلاینده که برای کلانشهرها می تواند بسیار مفید باشد. کافیست تصور کنید تمامی خودروهای حاضر در شهری مثل تهران برقی باشند، در این صورت تا چه حد از میزان آلودگی هوا و عوارض آن کاسته خواهد شد؟